Samfélagsgreinar á miðstigi

Grunnskóli Drangsness 2019-2020Námsgrein: Samfélagsgreinar í yngstu deildKennarar: Marta Guðrún Jóhannesdóttir Tímafjöldi á viku: 2 kennslustundir á viku auk kennslustunda í smiðju. Skólaárið skiptist í haust-, mið- og vorönn

Í 1.-4. bekk fer nám í samfélagsgreinum fram í smiðjutímum og er samþætt öðrum námsgreinum s.s. eins og íslensku og náttúrufræði. Unnið er eftir fyrirframákveðnum þemum yfir skólaárið sem taka m.a. til landafræði, sögur, trúarbragðafræði, siðfræði o.s.frv. Lífsleikni er kennd sérstaklega á haustönn og námsefnið Spor 1 lagt til grundvallar. Rík áhersla er á að þjálfa félagsfærni nemenda og leitað stuðnings fagaðila ef þörf krefur. Bókmenntir leika lykilhlutverk í kennslu samfélagsgreina og leitast kennarar við að nota texta þar sem fengist er við ólík samfélagsform, fjölskyldugerðir, trúar- og menningarheima ásamt öðru. Landafræði er fyrst og fremst kennd á myndrænan hátt og með árlegum skólaferðalögum en námsefnið Lubbi finnur málbein felur í sér afar hentuga leið til þess að kynna Ísland fyrir nemendum.

Hæfniviðmið, við lok 4. bekkjar getur nemandi	Leiðir, kennari	Leiðir, nemandi	Námsmat
Reynsluheimur Umhverfi, samfélag, saga , menning: Hæfni nemanda til að skilja veruleikann.•borið kennsl á gildi, svo sem virðingu fyrir sjálfum sér og öðrum, umhyggju og sáttfýsi, • bent á tengsl valinna þátta í samfélagi, náttúru, trú og lífsviðhorfi, einkum í nærsamfélaginu, • lýst samhengi orða, athafna og afleiðinga, • nefnt dæmi um einkenni og stöðu Íslands í heiminum í ljósi legu, sögu og menningar, •sagt frá einkennum og sögu heimabyggðar og tengslum við önnur svæði á Íslandi, • aflað sér og nýtt vitneskju um samfélagsmálefni í námsgögnum og miðlum. • rætt um samfélagið og notað valin hugtök í því samhengi, • gert sér grein fyrir nokkrum einkennum þess að náttúrufar breytist vegna ytri áhrifa, • sagt frá dæmum, um hvernig loftslag og gróðurfar hafa áhrif á hvernig fólk lifir, •bent á dæmi um áhrif tækni og framkvæmda á mannlíf og umhverfi, • gert sér grein fyrir gildi náttúru og umhverfis og mikilvægi góðrar umgengni, • áttað sig á hlutverki landakorta og notagildi þeirra, • sagt frá atburðum og persónum á völdum tímum, sem tengjast nærsamfélaginu,• velt fyrir sér upplýsingum, gildi þeirra og áreiðanleika, • komið auga á nokkra þætti sem hafa haft áhrif á mannlífið í tímans rás, svo sem umhverfi og skipulag samfélaga, • sagt frá gerð og mótun íslensks samfélags fyrr og nú, • sagt frá völdum þáttum og tímabilum í sögu fjölskyldu og heimabyggðar, • bent á dæmi um hvernig sagan birtist í munum og minningum, • áttað sig á að trúar- og lífsviðhorf fólks birtast í mismunandi viðhorfum, siðum og venjum, • velt fyrir sér nærtækum spurningum sem tengjast trú, lífsviðhorfi og breytni, • sagt deili á nokkrum frásögnum, helstu hátíðum og siðum kristni og annarra trúarbragða, einkum í nærsamfélaginu, • áttað sig á muninum á völdum þáttum trúar- og lífsviðhorfa, • komið auga á dæmi um áhrif Biblíunnar á samfélagið, • nefnt dæmi um trúarlegar vísanir í listum og bókmenntum, • áttað sig á mikilvægi fjölskyldunnar og fjölbreytni fjölskyldugerða í samfélagi manna, • bent á dæmi um lýðræðislega þætti í nærsamfélaginu, • bent á nokkrar mikilvægar stofnanir samfélagsins, • áttað sig á gildi samhjálpar í samfélaginu, • áttað sig á að hann er hluti af stærra samfélagi, • varast hættur á heimili sínu og í nágrenninu.	smiðjuvinnabein kennsla, söguaðferð, verklegar æfingar, hópverkefni, hreyfing, söngur, umræða, hugmyndavinna, námsleikir, samvinnunám, sköpun, tjáning, umræður, viðfangsefni tengd daglegu lífi, vinnubókarkennsla, útikennsla,vettvangsferðir, t.d. í Fiskvinnsluna Drang, að Kerlingunni, viðtöl við eldri íbúa í þorpinu, fræðsla (vitundarvakning) , fræðsla frá fulltrúum stofnana, s.s. heilsugæslu, slökkvilið o.fl. sem veita fræðslu um ýmislegt sem kemur að öryggi barna, Unicef dagurinn, , samstarf við Galdrasýningu á Ströndum.	Umræður, sjálfstæð, vinnubrögð, undirbúa og flytja kynningar myndbandagerð og fleira.	Sjálfsmat, jafningjamat og leiðsagnarmat. Umsögn við annarlok.
Hugarheimur Sjálfsmynd: Hæfni nemanda til að átta sig á sjálfum sér og öðrum.• sagt frá sjálfum sér með hliðsjón af búsetu, uppruna, fjölskyldu, siðum og venjum, • bent á gildi jákvæðra viðhorfa og gilda fyrir sjálfan sig, • bent á dæmi um hefðbundin kynhlutverk og breytingar á þeim, • gert sér grein fyrir hvar styrkur hans liggur, •bent á fyrirmyndir sem hafa áhrif á hann, • áttað sig á og lýst ýmsum tilfinningum, svo sem gleði, sorg og reiði, • gert sér grein fyrir þörf sinni fyrir næringu, hvíld, hreyfingu og hreinlæti, • gert sér grein fyrir að í umhverfinu eru margvísleg áreiti, jákvæð og neikvæð, sem hafa áhrif á líf hans, • gert sér grein fyrir jafngildi sínu og annarra manna,•sett sig í spor annarra jafnaldra	smiðjuvinnabein kennsla, verklegar æfingar, hópverkefni, hreyfing, söngur, umræða, hugmyndavinna, námsleikir, samvinnunám, sköpun, tjáning, umræður, viðfangsefni tengd daglegu lífi, vinnubókarkennsla, útikennsla, vitundarvakning, (fræðsla frá t.d. ‘78, Tabú o.fl.)	Sjálfstæð vinnubrögð, undirbúngingur og flutningur kynninga.	Sjálfsmat, jafningjamat og leiðsagnarmat. Umsögn við annarlok.
Félagsheimur Samskipti: Hæfni nemanda til að mynda og þróa tengsl við aðra.•tekið þátt í samstarfi og samræðu í jafningjahópi, • áttað sig á að fólk býr við ólík fjölskylduform, hefur ólíkan bakgrunn og ber virðingu fyrir mismunandi lífsviðhorfum og lífsháttum, • hlustað á og greint að, ólíkar skoðanir, • rætt um valin samfélagsleg og siðferðileg málefni, • rætt um réttindi sín og skyldur í nærsamfélaginu og sýnt ábyrgð í samskiptum við aðra og þekki til Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, • tjáð þekkingu sína og viðhorf með ýmsum hætti, • áttað sig á gildi jafnréttis í daglegum samskiptum• sýnt tilitssemi og virðingu í samskiptum og samvinnu við aðra, • áttað sig á ýmiss konar afleiðingum athafna sinna, • sýnt að hann virðir reglur í samskiptum fólks, skráðar og óskráðar, og nefnt dæmi um slíkar reglur, • sett sig inn í málefni nærsamfélagsins, • sýnt tillitssemi og umhyggju í leik og starfi.	smiðjuvinnabein kennsla, verklegar æfingar, hópverkefni, hreyfing, söngur, umræða, hugmyndavinna, námsleikir, samvinnunám, sköpun, tjáning, umræður, viðfangsefni tengd daglegu lífi, vinnubókarkennsla,	Sjálfstæð vinnubrögð, undirbúngingur og flutningur kynninga.	Sjálfsmat, jafningjamat og leiðsagnarmat. Umsögn við annarlok.

Grunnskóli Drangsness 2019-2020Námsgrein: Samfélagsgreinar í miðdeild (5.-7. bekk)Kennarar: Heiðrún Helga Hjörleifsdóttir, Aðalbjörg Óskarsdóttir, Elín Agla Briem Tímafjöldi á viku: 2-4 kennslustundir sem skiptast á milli smiðjutíma, lífsleikni og annarra námsgreina s.s. eins og íslensku og náttúrufræði. Skólaárið skiptist í haust-, mið- og vorönn

Samfélagsfræði skólaárið 2019 – 2020 er skipt í smiðjutíma og lífsleikni. Auk þess munu nemendur fá fjölbreytta fræðslu frá ýmsum aðilum.

Hæfniviðmið, við lok 7. bekkjar getur nemandi	Leiðir, kennari	Leiðir, nemandi	Námsmat
Reynsluheimur Umhverfi, samfélag, saga , menning: Hæfni nemanda til að skilja veruleikann.• sýnt fram á skilning á mikilvægum gildum, svo sem kærleika, mannhelgi, félagslegu réttlæti. umhyggju fyrir öðrum mönnum og öllu lífi, • skýrt tengsl samfélags, náttúru, trúar og lífsviðhorfa fyrr og nú, • fylgt ferli orsaka og afleiðinga af gerðum manna og bent á leiðir til úrbóta, • gert grein fyrir einkennum og stöðu Íslands í heiminum í ljósi legu og sögu landsins, breytilegrar menningar, trúar og lífsviðhorfa, • greint samhengi heimabyggðar við umhverfi, sögu, menningu og félagsstarf, • aflað sér, metið og hagnýtt upplýsingar um menningar og samfélagsmálefni í margvíslegum gögnum og miðlum. • notað mikilvæg hugtök til að fjalla um menningar- og samfélagsmálefni, • lýst náttúruferlum. sem hafa áhrif á land og gróður, • áttað sig á hvernig loftslag og gróðurfar hafa áhrif á búsetu og lífsskilyrði,• lýst með dæmum áhrifum tækni og mannlegra athafna á samfélag og umhverfi, • gert sér grein fyrir nýtingu og vernd auðlinda og umhverfis, hvernig hver einstaklingur getur lagt sitt af mörkum til verndar, • notað kort og gröf til að afla sér upplýsinga, • rætt á upplýstan hátt um tímabil, atburði og persónur, sem vísað er til í þjóðfélagsumræðu, • metið heimildir og ólík sjónarhorn í umfjöllun um sögu og samtíð, • velt fyrir sér ýmsum þáttum sem sagan hefur mótast af, svo sem umhverfi, samfélagsskipulagi og þjóðfélagshreyfingum, • lýst einkennum og þróun íslensks þjóðfélags og tekið dæmi um mikilvæga áhrifaþætti, • dregið upp mynd af afmörkuðum efnisþáttum stórrar og smárrar sögu, nálægrar eða fjarlægrar, • greint hvernig sagan birtist í textum og munum, hefðum og minningum, • lýst margbreytileika helstu trúarbragða og lífsviðhorfa og áhrifum þeirra á líf fólks, •rætt viðfangsefni sem snerta trú, lífsviðhorf og siðferði og sett í samhengi við atburði daglegs lífs,• gert grein fyrir völdum frásögnum, hefðum, hátíðum, siðum og táknum í kristni og nokkrum helstu trúarbrögðum heims, • borið saman valin trúar- og lífsviðhorf, • nefnt dæmi um áhrif helgirita helstu trúarbragða á menningu og samfélög, • borið kennsl á trúarlegar vísanir og tjáningu í listum og bókmenntum, • gert sér grein fyrir margbreytileika fjölskyldna og margvíslegum hlutverkum innan þeirra, • lýst nokkrum einkennum lýðræðislegra samfélagshátta, • gert grein fyrir hlutverki nokkurra helstu stofnana samfélagsins, • gert grein fyrir hugmyndum um samhjálp og velferð og framkvæmd hennar í samfélaginu, • lýst með dæmum hvernig samfélagsgerð tengist lífi einstaklinga, • sýnt fram á skilning á kostnaði eigin neyslu og sé læs á þau áhrif sem ýmis tilboð og auglýsingar hafa á eigin neyslu og á samfélagið, • séð gildi slysavarna og viðbragða við slysum í heimahúsum, nærsamfélagi og náttúrunni.	Smiðjuvinna, sjálfstæð vinna, hópverkefni, umræður, undirbúa og flytja kynningar, samþætting við aðrar námsgreinar (ísl, ens, dan, stæ), vinnubókarkennsla, vettvangsferðir um þorpið og víðar, safnaheimsóknir, skipulag skólaferðalags (áfangastaður á Íslandi) samstarf við Galdrasýningu á Ströndum,Umhverfisstefnugerð, Unicef dagurinn, fræðsla (vitundarvakning) , fræðsla frá fulltrúum stofnana, s.s. Heilsugæslu, slökkvilið o.fl. sem veita fræðslu um ýmislegt sem kemur að öryggi barna,	Hópvinna,Kahoot (nemendur útbúa spurningar úr verkefnum) sjálfstæð vinnubrögð, umræður, vinnubókavinna, fjölbreyttar kynningar (veggpjöld, glærukynning, myndbandagerð o.s.frv.)	Símat, kannanir, sjálfsmat, umsögn og einkunn gefin í lok vetrar.
Hugarheimur Sjálfsmynd: Hæfni nemanda til að átta sig á sjálfum sér og öðrum.•lýst sjálfum sér og tekið dæmi um þætti sem hafa áhrif á sjálfsmynd hans, svo sem úr nærsamfélagi, umhverfi og menningu, • lýst með dæmum gildi jákvæðra lífsviðhorfa, dygða og gildismats fyrir eigin sjálfsvitund, • áttað sig á ólíkum kynhlutverkum á nokkrum sviðum og hvernig þau mótast og breytast, • gert sér grein fyrir eigin styrkleikum og veikleikum, • vegið og metið áhrif fyrirmynda og staðalmynda, hvernig vinna megi með þau á sjálfstæðan og uppbyggjandi hátt, • lýst margvíslegum tilfinningum og áttað sig á, áhrifum þeirra á hugsun og hegðun, • tileinkað sér heilbrigða og holla lífshætti, • metið jákvæð og neikvæð áhrif ýmissa áreita í umhverfinu á líf hans og tekið gagnrýna afstöðu til þeirra, • gert sér grein fyrir jafngildi sínu og annarra manna og rætt þýðingu þess,• sett sig í spor fólks með ólíkan bakgrunn á völdum stöðum og tímum,• sett sér markmið og gert áætlanir við fjölbreytt viðfangsefni.	Umræður, samskipti stúlkna – leið til lausna (efni frá Sigríði Ingadóttur) fræðsla (vitundarvakning, t.d. frá ´78, Tabú), fræðsla frá fulltrúum stofnana, s.s. heilsugæslu, sjálfstæð vinna, kynningar,	Umræður, sjálfstæð vinnubrögð,	Símat, sjálfsmat, umsögn og einkunn gefin í lok vetrar.
Félagsheimur Samskipti: Hæfni nemanda til að mynda og þróa tengsl við aðra.• tekið þátt í lýðræðislegu samstarfi og samræðu, • borið kennsl á ólíkan bakgrunn fólks og virt frelsi þess til mismunandi trúar, lífsgilda, skoðana og lífshátta, • metið og brugðist við ólíkum skoðunum og upplýsingum á fordómalausan hátt, • rökrætt um ólík málefni af samfélagslegum og siðferðilegum toga, • tekið þátt í samræðu um stöðu sína sem þátttakandi í samfélaginu, réttindi og skyldur, sýnt ábyrgð í samskiptum og átti sig á réttindum sínum samkvæmt alþjóðasáttmálum, • tjáð þekkingu sína og viðhorf með fjölbreyttum hætti, einn sér og í samstarfi við aðra, • nefnt dæmi um gildi jafnréttis og mannréttinda í samfélaginu og rætt áhrif staðalímynda,• sýnt sanngirni, sjálfstraust og virðingu í samskiptum og samvinnu við aðra, • rætt um eigin athafnir og afleiðingar þeirra, • rætt reglur í samskiptum fólks og tekið þátt í að setja sameiginlegar leikreglur með öðrum, • tekið þátt í samfélagsmálum á ábyrgan hátt, • sýnt samferðafólki sínu tillitssemi og umhyggju.	Umræður, hópverkefni, leikir, söguaðferð, skólafundir, nemendaráð, kynningar	Þátttaka í umræðum og fundum,	Símat, sjálfsmat, umsögn og einkunn gefin í lok vetrar.